Ο Robert Nesta “Bob” Marley στις 6 Φεβρουαρίου του 2020 θα γινόταν 75 χρονών…
Του Γιάννη Βόλκα
Ο καθένας μας λατρεύει κάποιον καλλιτέχνη. Η επίδραση του δημιουργού είναι μερικές φορές τόσο έντονη στο κοινό με αποτέλεσμα διάσημες περσόνες να μετατρέπονται σε role models για τον απλό καθημερινό άνθρωπο. Πολλές φορές, ειδικότερα στον χώρο της μουσικής, ο καλλιτέχνης δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από ότι προοριζόταν εξ’ αρχής να προσφέρει. Μερικά όμορφα τραγούδια και αντίστοιχα συναισθήματα. Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις. Άνθρωποι larger than life που έμειναν στην ιστορία. Ένας από αυτούς ήταν αναμφίβολα και ο Bob Marley.
Γεννημένος στις φτωχογειτονιές του Nine Mile με γονείς τον λευκό, βρετανικής καταγωγής, Norval Marley και την ντόπια Cedella Malcolm έγινε άθελά του από πολύ νωρίς ένα σύμβολο κατά του φυλετικού ρατσισμού. Τον αποκαλούσαν “μπασταρδεμένο” αλλά ο ίδιος δεν νοιαζόταν.
“My father was white and my mother black, you know. Them call me half-caste, or whatever. Well, me don’t dip on nobody’ s side. Me don’t dip on the black man’s side nor the white man’s side. Me dip on God’s side, the one who create me and cause me to become from black and white”
O Marley ήταν ανέκαθεν ένας πνευματικός και βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος, υπέρμαχος του ρασταφαριανισμού. Ακόμα και αν δεν ασπάζεσαι τις απόψεις του, είναι πολύ δύσκολο να αρνηθείς τις βαθύτερες αξίες του χαρακτήρα του ή οποίες δεν ήταν άλλες από την ενότητα, την ισότητα και την αγάπη. Ακόμα και οι κατηγορίες ότι δεν σεβόταν το γυναικείο φύλο αφού κανείς δεν μπορεί να επιβεβαιώσει πόσους απογόνους απέκτησε και με πόσες διαφορετικές συντρόφους, ακούγονται ασταθείς. Η συμπεριφορά του βασίστηκε στην εναντίωσή του στον δυτικό τρόπο ζωής, γεγονός που φαίνεται να διατήρησε μέχρι το τέλος αφού αρνήθηκε να παραδώσει διαθήκη και ας γνώριζε πολύ καλά ότι ο θάνατος βρισκόταν πολύ κοντά του.
Από την αρχή της ζωής του έδειξε αγάπη για την μουσική την οποία φρόντισε από νωρίς να χρησιμοποιήσει ως διέξοδο από την φτώχεια. Μετακόμισε με την μητέρα του στο Kingston και σε ηλικία 17 χρονών πραγματοποίησε την πρώτη του ηχογράφηση, το “Judge Not”. Εμπορικά μπορεί να απέτυχε αλλά ήδη βλέπουμε την ιδιαιτερότητα των στίχων του η οποία θα γινόταν πιο έντονη στο προσεχές μέλλον.
Το βίντεο αναρτήθηκε σήμερα από το επίσημο κανάλι του Bob Marley στο You Tube και είναι το πρώτο από μια σειρά αφιερωμάτων για τα 75 χρόνια από τη γέννηση του «βασιλιά» της ρέγκε. Οι Γάλλοι σκιτσογράφοι Octave Marsal και Theo De Gueltz έφτιαξαν 2.747 σκίτσα για να αποτυπώσουν το μήνυμα του τραγουδιού, που δεν είναι άλλο από την ελεύθερία.
Θα χρειάζονταν ολόκληροι τόμοι για να αναλύσουμε την μουσική πορεία του Bob Marley με τους Wailers καθώς και την επιρροή στην Reggae μουσική των επόμενων πενήντα ετών. Ακόμα πιο σημαντική όμως ήταν η επίδραση της έντονης προσωπικότητας και των στίχων του. Τα λεγόμενά του χτυπούσαν “κέντρο” στις καρδιές του καθημερινού ανθρώπου, του φτωχού, του κατατρεγμένου καθώς και όλων όσων ένιωθαν την αδικία που επικρατούσε στον πλανήτη. Οι στίχοι του ήταν διαχρονικοί, απλοί και κατανοητοί σε όλους με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα να αγγίζουν τον καθένα από μας.
“I know that i’m not perfect and that I don’t claim to be, so before you point your fingers, make sure your hands are clean”
Φυσικά όσο μεγαλύτερη επίδραση έχεις στον κόσμο και όσο πολεμάς τα κακώς κείμενα της κοινωνίας τόσο επικίνδυνος θεωρείσαι. Οι πολιτικές διαταραχές στην Τζαμάικα δεν άφησαν τον Marley και την οικογένειά του εκτός μάχης και στις 3 Δεκεμβρίου 1976, δύο μέρες πριν την δωρεάν συναυλία “Smile Jamaica” που οργανώθηκε από τον πρωθυπουργό Michael Manley, πυροβολισμοί πέφτουν στο σπίτι του Bob τραυματίζοντας τον ίδιο και την σύζυγο του. Η συναυλία πραγματοποιήθηκε κανονικά αλλά στο τέλος της χρονιάς ο Bob Marley “αυτοεξορίστηκε” στην Αγγλία όπου και έγραψε τα “Exodus” και “Kaya”.
Ενώ οι εχθροπραξίες συνεχίζονταν, ο Bob Marley θα επιστρέψει στο Kingston δύο χρόνια αργότερα μετά την πρόσκληση να εμφανιστεί στο θρυλικό One Peace Love Concert. Τα media της εποχής μιλούσαν για το Woodstock του τρίτου κόσμου και ο Bob Marley για άλλη μια φορά προτείνει ως λύση την ειρήνη και την ενότητα. Η συγκινητική εμφάνιση επισφραγίστηκε με την άνοδο των δύο πολιτικών αντιπάλων Michael Manley και Edward Seaga στην σκηνή όπου ο Marley ένωσε τα χέρια τους μπροστά σε ένα κοινό που πραγματικά ένιωθε ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Η συναυλία δυστυχώς είχε μικρό αντίκτυπο στις πολιτικές εξελίξεις και οι θάνατοι στο Kingston πολλαπλασιάστηκαν. Οφείλουμε όμως να παραδεχτούμε ότι ο Bob Marley ρίσκαρε την δική του ασφάλεια για έναν σκοπό μεγαλύτερο και πιο σημαντικό.
“My life not important to me, but other people life important. My life is only important if me can help plenty people. If my life is just me and my own security, then me don’t want it”
Όπως για την ζωή του, έτσι και για τον θάνατο του, την αιτία και την επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του έχουν γραφτεί και ακουστεί πάρα πολλά. Προσωπικά θα προτιμούσα να κρατήσω την εικόνα του δυναμικού και υγιούς ανθρώπου. Του χαμογελαστού και αισιόδοξου, του αθλητή με την μπάλα ποδοσφαίρου στα πόδια, του σαγηνευτικού performer επί σκηνής.
Ο Robert Nesta “Bob” Marley στις 6 Φεβρουαρίου του 2020 θα γινόταν 75 χρονών. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί τι θα είχε συμβεί στην καριέρα του αν είχε παραμείνει εν ζωή. Ίσως να είχε συνεχίσει να περιοδεύει και να κυκλοφορεί δίσκους μέχρι και σήμερα. Ίσως να είχε αποσυρθεί στην αγαπημένη του Τζαμάικα όπου θα υποδεχόταν τον καθένα από μας στο ούτως ή άλλως φιλόξενο σπίτι του. Το μόνο που γνωρίζουμε με σιγουριά είναι ότι αν ο Bob Marley ζούσε ακόμα, ο κόσμος μας θα ήταν, έστω και ελάχιστα, λίγο πιο όμορφος.